Wolven in Rusland II - Verschrikkingen door de eeuwen heen

Gepubliceerd: , in Artikelen
“Vele jaren heb ik gelezen over wolven in Rusland en heb uitgebreid gesproken met tientallen Russische jagers, arbeiders op de staatsboerderijen, wildbeheerders, biologen en zoölogen. Al mijn onderzoek toont aan dat wolven doden om het doden, met name bij zware sneeuw of korstsneeuw. Het is voor mij onbegrijpelijk dat iemand de wolf de gezondheidszorger van de wildernis kan noemen.”
- Will N.Graves, Wolves in Russia, 2007.

De wolf en de natuur

De wolf doodt veel meer dan hij opvreet. Overkill. Ook in het vrije veld – dit is dus niet beperkt tot een afgesloten weide of stal.   Er zijn getuigenissen van wolven die speciaal veel schapen doden bij het trainen van hun jongen.
Het boek staat vol met verslagen van extreme slachtpartijen onder vee en wild door wolven, waarbij meestal slechts een heel klein gedeelte van het vlees geconsumeerd wordt.
 
Volgens Graves bevordert de wolf niet de gezondheid van de wildpopulatie. Hij kiest niet bij voorkeur de zieke dieren uit. Integendeel zijn er veel waarnemingen, waarbij hij zieke dieren nadrukkelijk links laat liggen en voor de gezonde dieren gaat. Hij verbetert niet de balans binnen een populatie. Integendeel, door het doden van buitenproportioneel veel kalveren veroorzaakt hij juist een onbalans in het bestand.

Moscow News, november 2005. Alexei Tarasov
Biologen rapporteren dat in de jaren 1990 een nieuwe generatie wolven is opgegroeid.  Deze ‘new look’ grijze roofdieren dringen de menselijke leefomgeving binnen zonder de minste vrees. Dit komt doordat mensen verleerd hebben de wolf te bestrijden en ze niet bejagen. … Waar zich vroeger sporadisch een eenzaam roofdier liet zien, komen ze vandaag in groepen en grijpen de honden in de boomgaarden aan de rand van de stad Krasnoyarsk … omdat in de afgelegen gebieden de wolven reeds alles hebben opgevreten, wat er voor hun te vreten viel. Honger slecht alle barrieres en het gebrek en voedsel dwingt hen op zoek te gaan naar nieuwe gebieden. … De straten in landelijk gebied zijn verlaten, terwijl de wolven huilen aan de rand van de dorpen …

Groepen van meer dan 400 wolven zwerven door de taiga …
Volgens jacht- en wildexperts is de hele voedselbasis van de wolven in de taiga vernietigd. De populatie Siberische herten is nagenoeg uitgeroeid …

Wolven zijn een plaag geworden in de Evenk Okrug … zodat het aantal rendieren inzakt. Een volwassen wolf kan tot tien rendieren doden in één aanval. Er is geen kans dat het Evenk-volk kan overleven zonder rendieren …

Ziektes

De wolf is een expert in het verspreiden van ziektes, waarschijnlijk vanwege de enorme afstanden die hij in korte tijd af kan leggen. De verschrikkelijkste is rabiës, hondsdolheid. Een rabiate wolf verlaat zijn roedel en gaat rusteloos dwalen, tot 80km per dag. Hij heeft geen enkele angst en valt alles aan, tot tractoren aan toe. Hij kan binnen enkele uren tientallen mensen en dieren besmetten. Veel mensen stierven bij gebrek aan een werkzaam medicijn een verschrikkelijke dood.
Van 1990-1997 werden er 76 doden t.g.v. rabiës in de Russische Federatie geregistreerd. In 1997 werden er in 34 regio’s haarden van rabiës onder zoogdieren vastgesteld. In 1998 werden er 2868 gevallen van rabiës bij mensen geregistreerd.
Ook in deze eeuw komt rabiës voor in het oosten van Europa. In Ukraine, aug 2005, werden 14 mensen door hondsdolle wolven gebeten. Dankzij anti-rabiës vaccins konden ze worden gered. Ukraine rapporteert jaarlijks tientallen gevallen van rabiës .

Rabiës komt in onze contreien niet meer voor, maar er is geen enkele reden erop te vertrouwen, dat deze ziekte hier niet terug kan komen via de wolf. (PB)

Er is niet zoiets als ‘de natuur regelt het wel’

De wolf zal zich altijd uitbreiden. Zelfs ziektes zullen de populatiegroei niet remmen. Vermoedelijk omdat een zieke wolf de roedel verlaat – al of niet onder zachte dwang. 
Als de populatie verder groeit wordt praktisch al het wild in het gebied uitgeroeid. Daarna onstaat er honger en de wolven gaan op pad en verliezen daarbij alle angst. Eerst komen de eenlingen naar het dorp, omdat buiten een roedel de honger eerder toeslaat. Later komen ze in groepen naar de bewoonde gebieden, dorpen. Eerst ’s nachts, later in het volle daglicht. Vee en vooral ook honden worden het eerst verorberd, waarbij de wolven desnoods door het rieten dak een stal binnen dringen.  De angst voor de mens verdwijnt compleet en de mens kan nauwelijks nog naar buiten om op het veld te werken. Kinderen worden overdag voor de deur weggeplukt. Honger staat voor de deur. Een langdurige, stevige bestrijding (afschot) is nodig om de wolf weer angst in te boezemen.

Ook de populaties wilde hoenders, zoals auerhaan, korhoen, hazel- en sneeuwhoen worden zwaar geplunderd. ’s Winters worden ze onder de sneeuw vandaan geplukt, in het voorjaar worden de hennen van het nest geroofd.

Rendier-kuddes worden zwaar getroffen en de overgebleven dieren worden alle kanten opgejaagd. Dit laatste bezorgt de herders dagen werk en tijdverlies voor de noodzakelijke trek.
In veel streken – vooral in gebieden waar landbouw onmogelijk is – is de jacht op hoefdieren, zoals elanden of rendieren, een grote, onmisbare bron van voedsel en van betekenis voor de plaatselijke economie. Steeds wanneer de jacht op de wolf werd verwaarloosd, liep in de loop van enkele jaren de populatie hoefdieren sterk terug, met negatieve gevolgen voor de economie. Vaak ook betekende dat honger.

Citaat:
Wolven, gezond of rabiaat, vrij-levend of in gevangenschap, mannelijk of vrouwelijk, Russisch of Noord-Amerikaans, uitgelokt of niet, kunnen mensen aanvallen, verwonden, doden en zelfs opvreten.


Paul Bouwmeester
Dit artikel verscheen eerder in Jacht&Beheer, feb. 2023.

Dit artikel maakt deel uit van een serie:
één moment...