Schotland (5) De bronst kwam laat op gang

Mogelijk als gevolg van het warme weer, zo werd gezegd; een paar keer nachtvorst en het zou wel losbarsten. Zelf heb ik dat altijd betwijfeld, het gaat immers om de hormonen en niet om de temperatuur was mijn mening. Mogelijk moet ik die opvatting bijstellen, hoewel? Ook op de Veluwe is er een verschil van de start en het hoogtepunt van de bronst, maar daar kan ik geen relatie met de temperatuur ontdekken, maar toch lijkt zuid daar eerder te beginnen dan noord. Dus of het de temperatuur is? Ik weet het niet.

Maar feit blijft, dat op een Estate net onder het Loch Ness waar ik een enkele dag was, de bronst al veel meer opgang was gekomen, dan hier in het Hoge Noorden. Logisch, vond men daar: er was al een paar keer nachtvorst geweest.

Ik zag overal wel herten op de heuvels, met hindes, maar echt druk was het eigenlijk niet. De plaatsherten hoefden zich nog niet echt druk te maken om rivalen op afstand te houden, zo leek het. Met P. ging ik hoog de heuvels in. Daar zagen we nog volop mannengroepen, kortom de bronst was wel gaande, maar moest nog losbarsten.

In de tweede week van ons verblijf zagen we steeds meer herten. Opvallend grote roedels, soms wel 50 stuks of meer. Enkelen klonterden soms samen tot wellicht 100 stuks om dan weer uiteen te vallen. Zo'n aantal is niet te behappen voor één hert, met steeds meer concurrentie om hem heen. Zelfs aan een hinde of twintig heeft hij later zijn handen vol en dan moet hij ook nog de concurrentie in de gaten houden. De gevaarlijkste rivalen zijn eigenlijk de nog jonge herten; sneaky bewegen ze zich in het begin een beetje tussen de roedels, om als een plaatshert een rivaal verdrijft snel hun slag te slaan. Als het plaatshert terugkeert doen ze snel alsof hun neus bloedt. Maar de bronst bolsterde: vooral in de nacht hoorden we steeds meer geburl.

In de derde week was het zoals het hoort te zijn: overal zagen we roodwild, hoorden we geburl. Hindes werden soms met moeite door het plaatshert bij elkaar gehouden, soms zagen we echte overloopsters, niet de mannen, maar de vrouwen kiezen. What's new?

Voor de jongere herten die soms in een koppeltje tussen de roedels lopen is er nu niet veel te doen; de plaatsherten hebben de boel verdeeld en voor hen zijn er weinig kruimels. Maar ze blijven op zoek naar, ja naar wat eigenlijk want een kans zullen ze nu niet snel krijgen. Maar ja “there is always a chance for a leftover”. Jonge(re) herten hoor je in de nabronst soms nog tot in november burlen.

Veel vechtpartijen hebben we vanwege de duidelijkheid van de verhoudingen eigenlijk niet gezien, hoewel er één hert was die bij een gevecht behoorlijk was toegetakeld, zijn geweide lag er gedeeltelijk uit.

Het heeft een halve dag met 3 stalkers en 2 gasten geduurd, maar toen heeft men hem gelukkig kunnen schieten. Ik vond het wel mooi te zien, dat die gasten toen het binnenkrijgen van dit ene hert lieten prevaleren boven het gaan voor hun "eigen" afschot.

Aan het eind van onze derde week was ook zichtbaar dat de bronst al qua energie wat gekost had. In de eerste week hadden de herten aanzienlijk meer vet dan in de derde week. Ze kunnen tijdens de bronst zomaar een kwart tot een derde van hun gewicht kwijtraken.

Ook in de heuvels was goed te zien hoe energievretende de inspanning van de bronst is. In de derde week zaten de plaatsherten opvallend vaker dan eerst even uit te rusten, om bij nadering van rivalen op te staan, te burlen en te dreigen. Vervolgens bestijgt hij een hinde, een paar stoten en klaar, snel weer zitten om even bij te komen.

Het is echt aan te raden om eens de bronst te volgen op zulke open vlakten in plaats van in de bossen, je ziet zoveel meer. Lukt het je niet om een jachtreis te maken en ben je gek op het roodwild in deze natuur, dan is een reis naar de Highlands ook een geslaagde vakantie, zonder dat je tot schot komt. Daarover later meer, maar je kan ook zelf al een kijkje nemen:  https://www.visitscotland.com/nl-nl/ 

©TheoM